Karate narodziło się na Okinawie jako system samoobrony („te” lub „tode”), stworzony w czasach, gdy miejscowa ludność nie mogła nosić broni. W tych trudnych warunkach powstały kata – sekwencje ruchów, które w rzeczywistości były zakodowanymi technikami walki: uderzeniami w punkty witalne (kyusho), dźwigniami, obroną przed chwytami czy walką z wieloma napastnikami. Kata nie były widowiskowymi pokazami, lecz żywą biblioteką skutecznych technik, które rozszyfrowywano poprzez bunkai – praktyczną analizę ruchów.

Przykład kata z Goju-Ryu: „Sanchin”

Jednym z najważniejszych kata w stylu Goju-Ryu jest Sanchin – forma, która uczy podstawowych zasad walki:

Stabilność i siła: Sanchin wykonuje się w mocnej pozycji, która wzmacnia nogi i korpus, ucząc wytrzymałości na ciosy.

Oddech i kontrola: Charakterystyczne napięcie mięśni i specyficzny oddech (ibuki) przygotowują ciało do realnego starcia, zwiększając odporność na uderzenia.

Praktyczne zastosowanie: W bunkai Sanchin pokazuje, jak blokować i kontratakować w zwarciu, np. obronę przed chwytem za gardło połączoną z uderzeniem łokciem.

Cel: Skuteczność, nie pokazówka

Okinawskie karate, zwłaszcza w Goju-Ryu, jest minimalistyczne – krótkie, proste i okrężne ruchy, które miały działać w realnej walce. Nie chodziło o skakanie czy efektowne kopnięcia, ale o przetrwanie. Niestety, wiele współczesnych szkół zapomina o tym, skupiając się na sportowej rywalizacji zamiast na prawdziwej samoobronie.

Dlatego warto wracać do korzeni – kata takie jak Sanchin, Seipai czy Suparinpei w Goju-Ryu wciąż niosą w sobie ogromną wiedzę o realnej walce. Kluczem jest bunkai – bez niego kata to tylko pusty ruch.